خالص سازی و بررسی برخی خصوصیات اجزای توکسیک موجود در زهر مارکبرای ایرانی

مار کبرای ایران (naja naja oxiana) از مارهای خانواده الاپیده بوده که در مناطق وسیعی از شمال شرقی ایران به فراوانی یافت می شود. این مار از مارهای بسیار خطرناک محسوب شده و زهر آن حاوی فاکتورهای توکسیک عصب گرا با وزن مولکولی نسبتا پایین می باشد. در این مطالعه ابتدا فراکسیون های توکسیک زهر مار کبری با استفاده از ستون کروماتوگرافی ژل فیلتراسیون (سفادکس g50) و سپس بوسیله hplc جداسازی و خالص گردید. زهر خام مار کبری بوسیله ستون ژل کروماتوگرافی سفادکس g50 با ابعاد ( cm3×150)، وبا استفاده از بافراستات آمونیوم 0.1m و ph=7 جداسازی گردید. سمیت فراکسیون های حاصل روی موش های 20-18 گرمی آلبینو تعیین شد. فراکسیون های حاصل بوسیله روش کجلدال تعیین پروتئین شده و وزن مولکولی آنها با استفاده از الکتروفورز sds page تعیین گردید. سپس فراکسیون های سمی nno3 و nno4 بوسیله hplc فازمعکوس روی ستونc18 جداسازی شدند. از 200 میلی گرم پروتئین زهر خام مار کبری که روی ستون سفادکسg50 برده شد 185 میلی گرم پروتئین در 5 فراکسیون بدست آمد. در آزمایش توکسیسیتی بعمل آمده مشخص گردید که فراکسیون های nno3 وnno4 از خود اثرات سمی نشان میدهند. ld50 (lethal dose 50) آنها به ترتیب 3 و 1/0میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن موش بدست آمد. فراکسیون nno3 بوسیله hplc فاز معکوس به 7 زیرفراکسیون تفکیک شد که با بررسی سمیت آنها برروی موش، مشخص گردید که زیرفراکسیون nno37 از خود سمیت نشان داد. ترکیب حاصل 45/22 درصد از کل فراکسیون nno3 را تشکیل میدهد. ld50 این توکسین 90/1 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش بدست آمد. فراکسیون nno4 هم بوسیله hplc فاز معکوس به 5 زیرفراکسیون تفکیک شد که با بررسی سمیت آنها برروی موش ها، مشخص گردید که زیرفراکسیون های nno41 و nno42 دارای اثرات سمی بودند. میزان این دو توکسین به ترتیب 77/53 و 30/6 در صد از فراکسیون nno4 بدست آمد. ld50 توکسین nno41 و nno42 به ترتیب 05/0 و 02/0 میلی گرم بر کیلوگرم وزن موش بدست آمد. وزن مولکولی توکسین های nno37، nno41 و nno42 با استفاده از الکتروفورز به ترتیب حدود 6127، 8765 و 8639 دالتون بدست آمد. از مقایسه نتایج مطالعه حاضر با مطالعات متعدد گذشته روی زهر مارهای خانواده الاپیده، می توان این توکسین ها را از دسته نوروتوکسین ها دانست.